به گزارش خبرگزاری «حوزه»، شیخ علی اعتماد الواعظین گیلانی، عالم فیلسوفی که در عرصه مبارزه با برنامه های صد دینی رضا خان، طعم زندان و محنت ها را چشید و دست از حرکت انقلابی خود نکشید.
شیخ علی اعتماد الواعظین گیلانی معروف به حاج اعتماد در سال 1313 قمری در شهرستان رشت و در خانواده علم و تقوا به دنیا آمد. علم قرائت، تجوید و خوشنویسی را نزد پدر عالمش حاج آقا جان فرا گرفت و پس از آن روانه مدرسه حاج سمیع رشت که از پر رونق ترین مدارس آن عصر به شمار می رفت، شد و ازخدمت استادان آن مدرسه به خصوص آقا شیخ مخدوم گیلانی شاگرد شیخ انصاری و آقا شییخ حسن کوچصفهانی صرف، نحو، منطق، معانی ، بیان، عروض،؛ گلستان و بوستان را آموخت.
حوزه مشهد، تهران و قم
حاج اعتماد گیلانی پس از مدتی به مشهد رفت و به مدت 2 سال در حوزه آقا میرزا جعفر به تکمیل مقدمات سطح مشغول شد. حوزه علمیه تهران و قم نیز از مراکز تحصیلی ایشان بوده و حاج اعتما در این دو حوزه به تکمیل علوم عقلی و نقلی همت گماشت. او محضر پربرکت فیلسوف الهی میراز مهدی آشتیانی را مغتنم شمرد و به مدت 14 سال از خوشه چینی خرمن علم و کمال آن عالم و عامل بود. حاج اعتماد درقم از حوزه درسی مرحوم مؤسس و حاج سید علی یثربی کاشانی از شاگردان برجسته صاحب عروه استفاده کرد.
لقب اعتماد الواعظین
او به دلیل علاقه ای که به تبلیغ دین داشت، وارد عرصه منبر شد. برخورداری از صدای گرم و رسا و تسلط او بر احادیث و مطالب علمی، او را در ردیف واعظین بزرگ قرار داد؛ به طوری که عالمان تهران به او لقب اعتماد الواعظین دادند. او در امر تبلیغ به شهرهای اصفهان، کرمانشاه، تبریز، همدان، قم، خوزستان، خراسان و مازندان سفرکرد.
اعتماد الواعظین پس از سالها دوری از رشت، حسب الامر پدر عالمش به طور موقت به آنجا رفت ولی به اصرار علما مؤمن منطقه، اقامت دائمی را بر غربت ترجیح داد.
مبارزه با رضاخان
حاج اعتماد گیلانی، دربرابر سیاست های ضد دینی پهلوی همچو دیگر علمای مجاهد، شجاعانه ایستاد و دراین مسیر و به جرم مخالفت با دولت، دستگیر و زندانی شد. پسرش شمس گیلانی دراین باره می نویسد:
در سال 1314 و غائله رفع حجاب، به جرم مخالفت با دولت، والد را درایام فاطمیه دستگیر و به مدت 45 روز زندانی کردند و مکرر صدمات به ایشان وارد آمده. بنده هر وقت به اتاق محبس می رسیدم، ایشان مشغول ذکر و خواندن ادعیه بود.
تألیفات قلمی
این عالم خدوم علاوه بر حل مشکلات مردم منطقه و تأسیس مؤسسات دینی و عام المنفعه، اندوخته های علمی خود را به رشته تحریر در آورد و تألیفاتی را خلق نمود.
رساله در معراج، رساله درشق القمر و رساله در توحید، نبوت و امامت از جمله تألیفات ایشان است که به زیور طبع آراسته شده اند.
رحلت
عاقبت این مرد خدا و واعظ بی ادعا در سال 1389 قمری به رحمت الهی پیوست. پیکر پاک آن مرحوم پس از انتقال به قم در قبرستان ابوحسین دفن گردید.
منبع ستارگان حرم ج۲۳
۳۱۳/۴۰